Het Pascha Teken van Mozes

Eerder hebben wij gezien hoe de test van Abraham’s brandoffer van zijn zoon Isaac, op het offer van Jezus wees, door de exacte plaats aan te duiden. Het is nu 500 jaar na Abraham en het is ongeveer 1500 BC. Nadat Abraham stierf waren er veel afstammelingen van Isaac, dezen werden nu Israelieten genoemd. Het was een uitgebreid aantal van mensen maar zij zijn ook slaven geworden in Egypte. (Genesis 45-46)

Het Drama van de Uittocht

Nu komen wij bij een merkwaardig drama vastgelegd door Mozes in het boek Exodus (zo genoemd naar het relaas van de Uittocht onder Mozes, die de Israeliten uit Egypte voorging). God had Mozes bevolen om de Pharao te confronteren. Het resultaat was een strijd tussen de wil van deze twee. Het conflict bracht negen plagen voort tegen de Farao. Maar Farao stond niet toe dat de Israelieten mochten vertrekken, daarom bracht God een tiende en verwoestende plaag. De volledige geschiedenis van de tiende plaag is in het boek van Exodus en ik spoor u aan het te lezen want het zal u helpen om de volgende uitleg te begrijpen.

Dit is de tiende plaag die door God verordend was: iedere eerstgeborende wordt gedood deze nacht, behalve degenen die in huizen wonen waar de deurpost was beschilderd met het bloed van een geofferd lam. Voor Farao betekende dit, dat als hij niet gehoorzaamde zijn eerstgeboren zoon en de troonopvolger zou sterven. En ieder huis in Egypte zou zijn eerstgeboren zoon verliezen, als zij geen lam offerden en het bloed op de deurpost schilderden. Egypte moest een nationale ramp het hoofd bieden.

Maar in de huizen waar een lam werd geofferd en het bloed aan de deurpost werd geschilderd gold de belofte dat iedereen bewaard zou blijven. De dood zou dat huis overslaan. Daarom wordt deze dag Pascha genoemd.

Het Pascha teken, voor wie?

Velen die bekend zijn met dit verhaal, nemen aan dat het bloed op de deurpost het teken was voor de engel des doods. Let op dit vreemde aspect in het verhaal:

 De Heer zei tegen Mozes…”…Ik ben de Heer. Het bloed (van het Pascha lam) zal een teken zijn voor u op de huizen waar u bent; en als ik het bloed zie, dan zal ik u overslaan” (Exodus 12:13)

De Heer zocht naar bloed op de deurposten, en wanneer Hij het zag, dan sloeg Hij hen over. Maar het bloed was geen teken voor de Heer. Er staat heel duidelijk dat het bloed een ‘teken zal zijn voor u’ – namelijk voor de mensen. En in het verlengde daarvan is het een teken voor ons die dit verhaal lezen.

Maar hoe is het dan een teken? Na deze gebeurtenissen verordende de Heer om:

En als uw kinderen dan vragen: ‘Waarom doet u dat?’, dan moet u antwoorden: ‘Het is een Pascha-offer voor de HERE, Die in Egypte onze huizen voorbij ging, toen Hij de Egyptenaren strafte.” (Exodus 12:26,27)

De merkwaardige Pascha kalender

We hebben aan het begin van dit stuk gezien dat deze gebeurtenis het begin is van de oude Joodse kalender.

De Heer sprak tot Mozes en Aaron in Egypte; “ Deze maand zal voor jullie de eerste maand zijn, de eerste maand van jullie jaar…(Exodus 12:1-2)

Dus werden de Israelieten geboden om Pascha ieder jaar op dezelfde dag te vieren. De Joodse kalender is een beetje anders dan onze westerse kalender. Daardoor verandert de eerste dag van jaar tot jaar als we het vergelijken met de westerse kalender.

Daarom wordt tot op de dag van vandaag, 3500 jaar later, door de Joden over de wereld, Pascha gevierd op dezelfde dag op hun kalender, ter herinnering van deze gebeurtenis in gehoorzaamheid aan het bevel dat hen gegeven werd.

Door deze gebeurtenis na te gaan in de geschiedenis, zien we iets opmerkelijks. Je kunt dit lezen in het Evangelie ; de omstandigheden rond de arrestatie en rechtzaak van Jezus:

“Toen brachten zij Jezus…naar het pretorium…zij gingen het pretorium niet binnen want ze moesten het paasmaal (seder) kunnen eten en mochten zich daarom niet verontreinigen. Pilatus zei tot de Joodse leiders…Maar er bestaat onder u de gewoonte dat ik met Pasen iemand vrijlaat. Wilt gij dat ik de koning der Joden vrijlaat? Toen begonnen zij opnieuw te schreeuwen: Nee, die niet…                 (Johannes 18: 28, 39-40)

Het verband tussen de kruisiging van Jezus en Pasen wordt ondersteund in de rabbinale geschriften van de Talmoed. Dit zijn niet-vriendelijke getuigen en hebben daarom geen motief om het eens te zijn met wat er door de Evangelieschrijvers gezegd wordt. Zij erkennen echter dat:

“Jezus is opgehangen op de avond voor Pasen…” (Sanhedrin 43a van de Babylonische Talmoed; aangehaald in Jezus en Christelijke oorsprongen buitenom het Nieuwe Testament.)

Om het anders te zeggen, Jezus werd gearresteerd en ter dood gebracht op het Pascha van de Joodse kalender – de dag waarop de Joden een lam gingen slachten ter herinnering aan de lammeren die er voor zorgden dat in 1500 BC de dood hen zou overslaan. Misschien herinner je je een van de Titels van Jezus:

De volgende dag zag Johannes (de Doper) Jezus naar hem toe komen en zei: “Zie het Lam van God, die de zonden van de wereld zal weg nemen…” (Johannes 1:29).

Dit is waar we het drama in dit Teken zien, Jezus, het ‘Lam Gods’, werd gekruisigd (dus geofferd) op precies dezelfde dag dat iedere Jood die toen leefde, een lam offerde als herinnering aan het eerste Pascha, dat leven gaf aan de Joodse kalender. Dit verklaart de twee verschillende jaarlijkse vieringen – een parallel welke weinigen van ons opmerken, en ons ook niet afvragen: ‘Waarom?’ Het Joodse Pascha feest is ieder jaar in rond dezelfde tijd als Pasen. Het valt altijd in dezelfde maand of week, maar niet op dezelfde dag omdat Goede Vrijdag betrekking heeft op de Vrijdag van deze week, terwijl het Joods Pascha valt op de veertiende dag van de maand ‘Nisan”. Dit is de reden dat Pasen ieder jaar anders valt. De Joodse kalender werkt anders dan de kalender van het westen.

Tekenen, er zijn overal tekenen

We gaan nu terug naar de tijd van Mozes, naar het eerste Pasen (Pascha) waar het bloed een teken was. Niet voor God maar voor de mensen. Denk nu eens een ogenblik aan wat de bedoeling van tekenen zoals hieronder kan zijn:

Het teken van ‘doodskop en botten’ verwijst ons naar dood en gevaar. Het teken van de ‘Gouden Bogen’ doet ons aan McDonalds denken. Het teken ‘√’ op de bandana van tennis speler Nadal is het teken van Nike. Nike will dat wij aan hen denken als we Nadal zien. Met andere woorden: tekenen zijn wegwijzers voor onze gedachten, niet om aan het teken zelf te denken, maar aan iets anders.

Welnu, het verhaal van Pascha spreekt uitdrukkelijk van het teken voor de mensen. Waar wil God dat wij aan denken met het teken van Pasen (Pascha)?  Aan de merkwaardige samenloop van het feit dat lammeren geofferd worden op dezelfde dag als Jezus, en het feit dat Jezus ‘Lam van God’ genoemd wordt. Dat moet wel een verwijzing zijn naar het latere slachtoffer, Jezus.

Het werkt in onze gedachten zoals in het diagram dat ik van mezelf hier gemaakt heb.

Pasen is het Teken dat vooruit wijst naar Jezus door de bijzondere samenloop van Pasen met de kruisiging van Jezus.

Het feit dat Jezus het ‘Lam van God’ is en Zijn bloed vloeide, heeft mij ‘leven’ gegeven.

De plaats waar eerder een ram gedood werd zodat Isaac kon leven was de berg van Moriah – is precies dezelfde berg waar later Jezus geofferd zou worden. Dat maakt het mogelijk dat wij de betekenis ‘zien’ van Zijn dood door te wijzen naar de plaats. Op deze berg zien wij dat Pasen naar het offer van Jezus wijst, maar door een ander teken te gebruiken – door naar de dag op de kalender te wijzen – de kalender begon met dit gebeuren. Dus de twee voornaamste gebeurtenissen van het Oude Testament (Isaac en de Uittocht) zijn symbolische tekenen die direct op het tijdstip en de plaats van de dood van Jezus wijzen. Beiden gebruiken geofferde lammeren. Ik kan me niemand herinneren in de geschiedenis van wie de dood (of een voorname gebeurtenis) zo is voorgespiegeld door twee paralellen op zo’n dramatische manier. U misschien?

Door beide gebeurtenissen te bekijken, worden we erop gewezen dat er een redelijke basis is om te geloven dat Jezus de hoeksteen is van een goddelijk plan, lang geleden voorschaduwd door Egyptische slaven die een nieuwe kalender begonnen door de deurposten van hun huizen te beschilderen met het bloed van lammeren.

Maar waarom heeft God deze tekenen gegeven om de kruisiging van Jezus aan te kondigen en te voorspellen? Waarom is deze gebeurtenis zo belangrijk? Hoe zit het met de wereld, dat het zulke bloedige rituelen nodig heeft? Om daar antwoord op te krijgen zullen we naar het begin van de Bijbel kijken om te begrijpen wat er gebeurde vanaf het begin der tijden.