Gemaakt naar het beeld van God

Laten we zien wat de Bijbel zegt over de oorsprong van de mensheid.  Voor veel mensen is het onbenullig om naar de Bijbel te kijken om onze oorsprong te vinden.  Laten we dan naar de mens kijken die, met een genetische code zo geraffineerd is als de beste computer code die mensen kunnen maken;  we zijn machines gemaakt van eiwitten die kleiner zijn dan de beste moderne nanotechnologie – met de mogelijkheid om automatisch cellulaire beschadigingen te repareren; bovendien hebben we persoonlijkheid en bewustzijn.  Misschien moeten wij open staan voor de mogelijkheid dat wij geschapen zijn door God – de meesterontwerper.

Daarom wil ik graag in deze geest begrip opbouwen voor wat de Bijbel ons vertelt over onze oorsprong, door naar een tekstgedeelte te kijken aan het begin van de Bijbel.

Toen zei God, “Laat ons de mens maken in ons beeld, op ons gelijkend….” En God schiep de mens in zijn beeld.  In God’s beeld schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij hen. (Genesis 1:26-27)

“In het beeld van God”

Welnu, wat betekent het dat de mens geschapen is ‘in het beeld van  God’?   Het betekent niet dat God een lichamelijk wezen is met twee armen, een hoofd, enz.  Veeleer, op een diep niveau zegt het dat de basiskenmerken van mensen afstammen van soortgelijke basiskenmerken van God. Bijvoorbeeld, God (in de Bijbel) and mensen (door aanschouwing)  hebben intelligentie, emoties en een wil.  In de Bijbel wordt God soms beschreven als verdrietig, gekwetst, boos of blij – dezelfde reikwijdte die wij mensen beleven.   Wij maken keuzes en nemen besluiten op dagelijkse basis.  God wordt zo in de Bijbel  beschreven, als kiezend en besluiten nemend. Onze kundigheid in redeneren en abstract denken komt van God.  Wij hebben de capaciteit van een intellect, emoties, en wil, omdat God ze heeft, en wij in Zijn gelijkenis zijn gemaakt.

Als we deze aspecten van onszelf bekijken op een meer fundamenteel niveau, dan zien we dat wij zelfbewust zijn en ons bewust zijn over ’ík’ en ‘jij’.  Wij zijn geen onpersoonlijk ’het’. Wij zijn zo omdat God zo is.  Vanuit dit fundamentele perspectief, wordt de God van de Bijbel niet beschreven als een onpersoonlijkheid, zoals de  ‘Force’ in de filmseries van Star Wars.  En omdat wij naar Zijn beeld gemaakt zijn hebben wij allemaal persoonlijkheid.

Waarom zijn wij Esthetisch

Wij waarderen kunst en drama.  Overweeg eens hoe wij zo natuurlijk van schoonheid houden en het zelfs nodig hebben.  Het gaat dieper dan alleen visuele schoonheid, het gaat zover als muziek en literatuur.  Muziek is belangrijk voor ons – hoe natuurlijk is het zelfs voor ons om te dansen!  Muziek maakt ons leven rijker.  We houden van goede verhalen, kan niet schelen of het in boekvorm is of een toneelstuk, of zoals tegenwoordig in film.  Verhalen hebben helden, schurken, drama, en de grote verhalen leggen deze helden, schurken en het drama vast in onze verbeelding.  Het is zo natuurlijk voor ons om kunst te gebruiken en te waarderen in de vele vormen voor vermaak, om ons op te beuren en te vernieuwen, want God is een Kunstenaar, een Artiest en wij zijn gemaakt naar Zijn beeld.  Het is de moeite waard om ons af te vragen waarom wij zo aangeboren estetisch zijn, wat kunst, drama, muziek, dansen, of literatuur betreft?   Daniel Dennett, een uitgesproken atheïst en een authoriteit van het cognitieve process, antwoordt van een materialistisch standpunt:

“Het meeste van zijn onderzoek neemt muziek als vanzelfsprekend aan.  Hij vraagt niet waarom muziek bestaat. Daarvoor bestaat een kort antwoord dat waar is zover het gaat: het bestaat omdat wij er van houden en dus blijven wij er steeds meer van maken.  Maar waarom houden we ervan?  Omdat wij het mooi vinden.  Maar waarom is het mooi voor ons?  Dat is een goede biologische vraag, maar het heeft nog geen goed antwoord.” (Daniel Dennett.  Breaking the Spell: Religion as a Natural Phenomenon.  p. 43)

Als alles over ons als mensen alleen uitgelegd moet worden via materiale processen, waarom is kunst in alle vormen zo belangrijk voor ons?  Dennett, die waarschijnlijk de meest bekende denker is over deze vraag vanuit een materieel evolutionair standpunt, zegt dat we het gewoon niet weten.  Vanuit een Bijbels standpunt gezien is het omdat God creatief, artistiek en esthetisch is. Hij heeft dingen mooi gemaakt en houdt van schoonheid.  Wij, gemaakt naar Zijn beeld, zijn hetzelfde.  Als we met deze Bijbelse leer beginnen, dan kan onze mensheid uitgelegd worden op een manier dat atheïsme het niet kan.

Waarom zijn wij Moreel

Bovendien, ‘gemaakt naar het beeld van God’ verklaart de ingebouwde morele capaciteit die alle mensen hebben. Wij begrijpen wat ‘verkeerd’ gedrag en ‘goed’ gedrag is – terwijl we toch allemaal andere talen en culturen hebben.  De capaciteit om moreel te redeneren is bij ons ingebouwd.  Zoals de beroemde atheïst Richard Dawkins zegt:

“ Wat ons morele compas bepaalt is een universeel moreel ‘programma’ …  Net zoals met taal, onze morele principes liggen in ons onderbewustzijn.” (Richard Dawkins, The God Delusion. p. 22 3)

Dawkins legt uit dat ons bewustzijn van goed en kwaad bij ons is ingebouwd, zoals ons vermogen om een taal te beheren. Dawkins gelooft niet dat dit morele vermogen van God komt, maar het is wel de meest eenvoudige rechttoe-rechtaan uitleg. Wij hebben een morele capaciteit omdat God moreel is en wij in zijn gelijkenis gemaakt zijn. Dit is een wezenlijk menselijk vermogen.  Als dit niet zo gezien wordt, kan het allerlei misverstanden teweeg brengen.  Neem bijvoorbeeld de tegenwerping van een andere welbekende atheïst Sam Harris.

“Als je gelijk hebt dat alleen religieus geloof de basis is voor de menselijke moraal, dan zouden atheisten minder moreel zijn dan gelovers.”  (Sam Harris. 2005. Letter to a Christian Nation p.38-39)

Harris begrijpt het niet en zit beslist verkeerd. Sprekende vanuit de Bijbel hebben wij een besef van de menselijke moraal, omdat wij gemaakt zijn in de gelijkenis van God, niet vanuit ons religieus zijn.  En daarom hebben atheïsten net als de rest van ons dit morele besef, en kunnen zich moreel gedragen. De moeilijkheid van het atheïsme is om te verklaren waarom wij normbesef hebben –  waarom wij allemaal zo geprogrammeerd zijn.

Waarom zijn wij zo rationeel

Zodoende is het Bijbelse startpunt nodig om zelf te begijpen en te erkennen dat we in God’s gelijkenis gemaakt zijn.  Dus als we inzicht krijgen in God (door wat in de Bijbel geopenbaard is over Hem) of de mens (door waarneming en reflectie) kunnen we ook inzicht krijgen in het andere.  Het is bijvoorbeeld niet moeilijk te zien dat mensen belang plaatsen op relaties met andere mensen.  Het is OK om een goede film te zien, maar het is veel fijner als je dat met een vriend doet. Van nature gaan we naar vrienden om onze belevenissen te delen.  Serieuze relaties en familie relaties zijn belangrijk voor ons gevoel van welzijn.  Integendeel, eenzaamheid en/of gebroken familierelaties en gebroken vriendschappen stressen ons.  Wij zijn niet neutraal en onbewogen bij de gesteldheid van de relaties die wij met anderen hebben.  Welnu, als wij naar God’s beeld zijn, dan verwachten wij dat we dezelfde relationele nadruk in God vinden en in feite doen we dat ook.  De Bijbel spreekt over ”God is Liefde” in (1 Johannes 4:8).  In de Bijbel is veel geschreven over de nadruk die God plaatst op onze liefde voor Hem en voor anderen – ze worden in feite genoemd door Jezus als de twee meest belangrijke geboden in de Bijbel.  Als je er over nadenkt, Liefde moet relationeel zijn want om te functioneren, heeft het een persoon nodig die liefheeft (de minnaar) en de persoon die geliefd wordt (de beminde).

Dus moeten we God zien als een minnaar.  Als we alleen denken aan Hem als de ‘Eerste Oorzaak’, en de ‘Alwetende Godheid’ of misschien als ‘Welwillend Wezen’, dan denken we niet aan de Bijbelse God – maar hebben we zelf een god in ons hoofd gefabriceerd.  Alhoewel Hij al deze dingen is, wordt Hij ook gezien als bijna roekeloos gepassioneerd in zijn relaties.  Hij heeft niet lief:  Hij is liefde.  De twee meest aanzienlijke Bijbelse beelden van God z’n verhouding met de mens is dat van een vader met zijn kinderen, en van een man met zijn vrouw.  Dat zijn geen nuchtere filosofische analogieёn maar weerspiegelen de diepste en meest intieme menselijke verhoudingen.

Er is nu een fundament, dat we gelegd hebben.   De mens is geschapen naar God’s beeld en gelijkenis, bestaande uit verstand, emoties, en wil.  Wij zijn wezens met gevoel en zelfbewustzijn.   Wij hebben normbesef, zijn moreel, met onze ‘morele spraakkunst’ en daarom hebben wij een aangeboren oriëntatie van ‘juist’ en ‘goed’ en wat niet zo is.  We hebben de instinctieve mogelijkheid om schoonheid, drama, kunst, en verhaal in allerlei vormen te scheppen en te waarderen.   En wij gaan van nature zoeken om verhoudingen en vrienschappen met anderen te ontwikkelen.   Wij zijn in wezen zo omdat God dit allemaal is en wij gemaakt zijn in God’s gelijkenis.  Al deze extrapolaties zijn consequent met wat we van onszelf zagen toen wij deze basis hebben gelegd.  We zullen in de volgende publicatie de Bijbelse uitleg zien waarom onze verhoudingen bijna altijd teleurstellend zijn en waarom God zo ver weg is.  Waarom lijkt het dat onze diepste verlangens nooit tot waarheid komen?

2 thoughts on “Gemaakt naar het beeld van God

  1. Wat de schrijver van dit stukje vergeet is de gevallen natuur van de mens.
    De mens kreeg van God een gebod mee : gij zult van deze boom van kennis van goed en kwaad niet eten anders zult gij de dood sterven.
    De mens at en werd het verschil tussen het kwade en goede zich gewaar.
    De mens is gestorven en sterft na het eten van de boom van kennis.
    En werd uit de hof gezet opdat de mens niet of niet meer eten zal van de boom des levens.
    De vraag is niet zijn wij in Gods gelijkenis gemaakt maar zijn wij nog in Gods gelijkenis na de ongehoorzaamheid van de mens.
    Toen in Genesis de mens was gemaakt zei God dat het goed was hetgeen hij had gemaakt, na de
    zondeval was het dus niet meer goed, want de aarde was vervloekt de zonde en dood had zijn intrede gedaan.
    Ga je nu kijken naar de natuur van de mens zoals die in de Bijbel word aangehaald dan blijkt dat de mens
    totaal ongehoorzaam is aan een Heilig God.
    Hem niet wil kennen nog gehoorzamen.
    Dit niet willen heeft gevolgen voor de gevallen mens want hoewel God liefde is, is hij ook Heilig.
    Dit zien wij in Genesis al gebeuren, een Heilig God moet doen wat Hij zegt en zal ook doen wat Hij zegt.
    Dus ziet men al in Genesis de oplossing van de zonde aangekondigd worden in de form van een redder.
    Deze redder word genaamd Jezus en een ieder die in hem geloofd zal gered zijn.
    Zie hier de liefde van God.
    Gods liefde is iets anders dan de menselijke liefde.
    En mensen zoals Mr Dawkins en Harris zien dit over het hoofd en willen het waarschijnlijk ook niet zien.
    Dus is de mens een moreel wezen door dat hij door God geschapen is ?
    Ikzelf denk als ik om mij heen kijk dat het moraal van de mens stinkt en dat de enige reden dat deze planeet
    nog leefbaar is God is.
    Word een mens een beter moreel mens door religie ?
    Helaas daarin heeft de atheist gelijk, niet de religie maakt een mens moreel beter maar God maakt een mens moreel beter.
    De mens die God kent wil in zijn liefde zijn en dat is wat een mens anders laat denken.
    Geen mens is ooit moreel beter geworden door wetten dit zien en horen wij dagelijks om ons heen en laat het verleden ons ook zien.
    Alleen Jezus was en is moreel perfect.

    Unknown.

    1. bedankt voor je reactie. Zonde en de val verandert niets aan het feit dat we zijn gemaakt naar het beeld van God. In het Nieuwe Testament, dat is geschreven na de zonde in de wereld kwam het zegt dat we de afspiegeling van God

      7 Een man hoort niets op zijn hoofd te hebben; hij is de afdruk en de afspiegeling van God 1 Corinthiërs 11:7

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *